Đó là lời khuyên của ông Vicente Nguyễn – hiện đang quản lý quỹ AFC Vietnam Fund dành cho nhà đầu tư trên thị trường.

Covid-19 ập đến và dội một gáo nước lạnh xuống nền kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam và toàn cầu. Hầu hết các hoạt động kinh tế đều bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh và các biện pháp phong tỏa.

Riêng thị trường chứng khoán Việt Nam, đến nay đã phục hồi trở lại từ cuối tháng 3/2020, sau khoảng thời gian dài giảm mạnh kể từ sau Tết Nguyên đán. Đóng vai trò nâng đỡ thị trường lúc này là những nhà đầu tư trong nước, không ít trong số họ là những nhà đầu tư mới.

Giữa bối cảnh này, chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với quản lý quỹ AFC Vietnam Fund, ông Vicente Nguyễn về góc nhìn về các thị trường chứng khoán hiện nay. Ông có hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, kiểm toán, MBA tại Pháp và đã quản lý AFC Vietnam Fund, quỹ ngoại hiện có giá trị tài sản 33.1 triệu USD, từ năm 2016.

Vì sao khối ngoại bán ròng?

Thị trường chứng khoán Việt Nam phần lớn đều là nhà đầu tư cá nhân mua bán, và có vẻ họ là những người quyết định giá cả hàng ngày, thay vì các quỹ ngoại. Ông nghĩ thế nào về một thị trường như thế này?

Ông Vicente Nguyễn: Tại thị trường Việt Nam, nhà đầu tư cá nhân trong nước chiếm khoảng 70-80% giao dịch hàng ngày, và có thể tăng lên trong thời gian gần đây do lượng tài khoản mới mở tăng kỷ lục. Nhà đầu tư trong nước hay nước ngoài thì cũng là nhà đầu tư thôi, mỗi một nhà đầu tư có quan điểm khác nhau về sự nhìn nhận thị trường. Tuy nhiên, đây được xem là luồng gió mới, dòng tiền mới đã giúp cho thị trường phục hồi tốt trở lại và là điều đáng mừng.

Tôi cho rằng số lượng nhà đầu tư trong nước sẽ tiếp tục tăng cao về dài hạn, vì quy mô thị trường chứng khoán tại Việt Nam còn nhỏ, số lượng nhà đầu tư trong nước tuy tăng trưởng mạnh nhưng vẫn còn khá yếu so với các nước trong khu vực và trên thế giới.

Nhà đầu tư nước ngoài bán ròng liên tục trong thời gian qua, liệu ông có ý tưởng gì về nguyên nhân của tình trạng này hay không? Phải chăng người ta muốn rút khỏi những thị trường được xem là rủi ro để nắm lấy đồng USD?

Ông Vicente Nguyễn: Tôi không cho rằng nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) rút khỏi thị trường mà chỉ là muốn giảm thiểu rủi ro. Như tôi đã nói trên, mỗi nhà đầu tư đều có cách nhìn khác nhau, nhưng việc bán ròng gần đây có thể do nhiều quỹ tái cấu trúc lại danh mục, giảm các mã cổ phiếu bị ảnh hưởng nhiều bởi dịch, các mã có tỷ lệ nợ vay cao, đồng thời chuyển sang đầu tư vào những mã có mức an toàn tài chính cao, chẳng hạn như nhiều tiền mặt.

Quản lý rủi ro là một trong những yếu tố quan trọng của quản lý danh mục đầu tư, chúng tôi nhận thấy nhiều quỹ gia tăng tỷ lệ tiền mặt, thậm chí có quỹ lên đến gần 40%. Điều này chỉ có thể giải thích rằng họ giảm tỷ lệ rủi ro xuống và chờ đợi dấu hiệu tích cực hơn, rõ ràng hơn của thị trường.

Dòng tiền là yếu tố hàng đầu tác động lên thị trường

Kể từ cuối tháng 3/2020, chỉ số VN-Index đã tăng gần 30%. Vậy thị trường chứng khoán Việt Nam có còn rẻ hay không, thưa ông?

Ông Vicente Nguyễn: Nếu so về định giá PE hay PB, thì thị trường Việt Nam vẫn còn đang rẻ tương đối so với khu vực. Mức PE của sàn HOSE khoảng 12, HNX là 8.4, thấp hơn so với Thái Lan là 15.6 hoặc Malaysia là 15.3.

Tuy nhiên, thị trường Việt Nam được nhận định là sẽ có tăng trưởng tốt hơn do Chính phủ đã kiểm soát dịch rất tốt. Kinh tế nội địa gần như phục hồi, trong khi các nước vẫn đang lao đao tìm lời giải.

Đó là về mức PE bình quân chung thị trường, còn nếu xét về từng cổ phiếu thì có rất nhiều cổ phiếu đang bị định giá thấp một cách điên rồ.

Như vậy, yếu tố nào sẽ tác động mạnh nhất lên thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian còn lại của năm 2020?

Ông Vicente Nguyễn: Sự khởi sắc của nền kinh tế trong nước sẽ đóng vai trò cao cho sự phục hồi. Có thể thấy, các nước trên thế giới vẫn đang lao đao với Covid 19, đặc biệt là Mỹ. Trung Quốc tuy đã kiểm soát được dịch, nhưng lo lắng về làn sóng thứ hai vẫn đang treo lơ lửng. Châu Âu và các quốc gia khác cũng vẫn đang tìm lời giải. Có thể nói, nền kinh tế toàn cầu chỉ có thể bắt đầu hồi phục khi vắc-xin được tạo ra. Do đó, kích thích kinh tế trong nước, gia tăng đầu tư công chính là giải pháp để kích thích kinh tế hiện tại.

Thị trường chứng khoán phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó dòng tiền chính là một trong những nhân tố quyết định hàng đầu. Các nhà đầu tư cá nhân trong nước tiếp tục đổ tiền vào thị trường cho thấy sự hưng phấn, niềm tin vào thị trường, điều này sẽ giúp cho thị trường trụ vững.

Nhiều quỹ đầu tư cũng như mảng tự doanh của các công ty đã bán ròng trong giai đoạn phục hồi trước đó sẽ có tâm lý đứng nhìn và chờ đợi dấu hiệu tích cực của nền kinh tế hơn là xuống tay mạnh. Nhưng những mã có tài chính vững mạnh, ít bị ảnh hưởng bởi đại dịch và có lợi ích từ đại dịch sẽ tiếp tục hút dòng tiền…

Không ít NĐTNN sụp hố ở một số công ty kém minh bạch

Là Quỹ đã đầu tư vào Việt Nam từ 2013, AFC đánh giá gì về những chính sách trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay? Theo ông, Việt Nam cần cải thiện vấn đề gì để hấp dẫn hơn nhà đầu tư nước ngoài cũng như câu chuyện nâng hạng thị trường?

Ông Vicente Nguyễn: Tính minh bạch tiếp tục được đặt lên hàng đầu đối với một thị trường cận biên như Việt Nam. Các tài liệu nên được cung cấp song ngữ, các ông chủ lớn của các công ty nên minh bạch hóa thông tin, điều này sẽ giúp nhà đầu tư an tâm đầu tư hơn. Không ít những trường hợp nhà đầu tư nước ngoài bị sụp hố một số công ty có tính minh bạch yếu kém, quản lý thậm tệ.

Nhà đầu tư nước ngoài vẫn chưa được đối xử một cách công bằng, dẫn đến rủi ro pháp lý cũng như rủi ro thị trường lớn. Đó cũng là một trong những lý do mà Việt Nam chưa được nâng hạng.

Ngoài ra, nới room ngoại cũng là một vấn đề quan trọng, nhiều mã cổ phiếu rất hấp dẫn nhưng đã hết room ngoại như REE, MBB, FPT…

Cuối cùng, ông có lời khuyên nào dành cho lớp nhà đầu tư mới hay không?

Ông Vicente Nguyễn: Thật sự tôi cũng không dám đưa ra lời khuyên nào cả, cũng như tất cả nhà đầu tư, chúng tôi cũng phải học hỏi và cải tiến không ngừng.

Tôi cho rằng nhà đầu tư trong nước càng ngày càng thông thái hơn, am hiểu hơn so với 12 năm về trước. Họ biết cách đọc báo cáo tài chính nhiều hơn, am hiểu về hoạt động kinh doanh tốt hơn. Thậm chí chúng tôi còn phải học hỏi lại họ, vì chúng tôi vẫn là nhà đầu tư nước ngoài, hạn chế về thông tin, hạn chế về ngôn ngữ, hạn chế về khả năng tiếp cận doanh nghiệp.

Nhưng dù gì, giữ được một cái đầu lạnh vẫn luôn là một vấn đề quan trọng trong bất kỳ thị trường nào.

Vâng, xin cám ơn ông!

Vũ Hạo

FILI