Dữ liệu từ Bộ Thương mại Ấn Độ cho thấy trong 10 tháng qua, nhập khẩu dầu từ Nga đã tăng gần 400% so với cùng kỳ, do mua dầu giá rẻ.

Nga đã trở thành quốc gia nhập khẩu hàng hóa nhiều thứ 4 của Ấn Độ trong 10 tháng đầu tiên của năm tài chính hiện tại (tính từ 01/04/2022 đến 31/03/2023), sau Trung Quốc, Các Tiểu Vương quốc Ả-Rập Thống nhất (UAE) và Mỹ.

Trong giai đoạn này, tổng giá trị nhập khẩu từ Nga lên đến 37.31 tỷ USD, gần gấp 5 lần cùng kỳ năm trước (7.71 tỷ USD), theo các con số thương mại mới nhất vừa được tiết lộ trong ngày 15/02. Nga chiếm 6.2% tổng số lượng hàng hóa nhập khẩu của đất nước Nam Á này.

Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine và các lệnh trừng phạt do phương Tây gây gián đoạn toàn cầu, Ấn Độ đã mua "rất nhiều dầu thô, sau đó tinh chế thành các sản phẩm dầu mỏ và bán lại", Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ Sunil Barthwal cho biết. Kết quả, xuất khẩu sản phẩm dầu mỏ của Ấn Độ cũng tăng đáng kể. Từ tháng 4/2022 đến tháng 1/2023, giá trị xuất khẩu dầu thô của Ấn Độ là 78.58 tỷ USD, tăng từ mức 50.77 tỷ USD trong cùng kỳ của năm tài chính trước đó.

Đến nay, Ấn Độ vẫn thể hiện lập trường từ chối chỉ trích thẳng thừng với Nga, đồng thời kêu gọi đối thoại và hòa bình. Mỹ, dù kịch liệt phản đối Nga, nhưng vẫn cảm thấy “thoải mái với cách tiếp cận của Ấn Độ” với dầu từ Nga.

"Tôi muốn làm rõ rằng chúng tôi không có ý định áp đặt lệnh trừng phạt đối với Ấn Độ, và quan hệ đối tác của chúng tôi với Ấn Độ là một trong những mối quan hệ quan trọng nhất," Karen Donfried, Trợ lý Ngoại trưởng phụ trách các vấn đề Châu Âu và Trung Á, nói trong một cuộc họp báo vào ngày 08/02.

Sanjay Kumar Pandey, Giáo sư chuyên nghiên cứu về Nga, Trung Á và Đông Âu tại Đại học Jawaharlal Nehru ở New Delhi, đã lý giải tại sao Mỹ lại sử dụng cách tiếp cận mềm mỏng như thế.

“Mỹ có thể đã hiểu rằng nếu Ấn Độ từ bỏ Nga, thì Nga sẽ tiếp tục gần gũi hơn với Trung Quốc. Điều đó không có lợi cho Ấn Độ và có thể cũng không có lợi cho Mỹ”, vị chuyên gia này chia sẻ. “Mỹ không muốn Nga trở thành đồng minh của Trung Quốc”.

Bên cạnh đó, ông cũng cho biết rằng Mỹ đã "hiểu rõ sức ảnh hưởng của họ đối với Ấn Độ ở mức nào”, cũng như những khó khăn của Ấn Độ trong việc tìm kiếm các nguồn cung cấp năng lượng. Hiện nay, Ấn Độ và Trung Quốc đã trở thành những nhà mua dầu thô giá rẻ hàng đầu từ Nga.

Theo S&P Global Commodity Insights, lượng dầu từ Nga chiếm khoảng 2.2% tổng nguồn cung dầu thô của Ấn Độ trong năm 2021.

"Vậy mà vào tháng 11/2022, Nga đã trở thành nguồn cung ứng dầu thô hàng đầu của Ấn Độ vào tháng 11/2022", S&P Global Commodity Insights cho biết. S&P Global Commodity Insights còn nói thêm Ấn Độ đang nhắm tới một chính sách nhập dầu đáng kể từ cả Mỹ và Nga.

Công ty thông tin năng lượng Vortexa cho biết lượng dầu thô Nga nhập khẩu vào Ấn Độ đã tăng lên mức kỷ lục 1.2 triệu thùng/ngày trong tháng 12 và con số này tăng lên gần 1.3 triệu thùng trong 2 tuần đầu tháng 1/2023.

"Nga đã làm rất tốt trong việc thu hút các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ tăng mua dầu thô của mình ngay khi EU ngoảnh mặt", S&P Global Commodity Insights nói.

Trước khi xung đột Nga-Ukraine diễn ra, Ấn Độ - quốc gia tiêu thụ dầu nhiều thứ 3 trên thế giới - đã nhập khẩu hơn 60% dầu thô của mình từ các quốc gia Trung Đông. Việc giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung này "phù hợp với lợi ích quốc gia và kinh tế của Ấn Độ", Giáo sư Pandey cho biết.

Trong một phát biểu trước Quốc hội vào tháng 12/2022, Ngoại trưởng Ấn Độ  S. Jaishankar cho biết các nhà máy lọc dầu Ấn Độ sẽ lựa chọn các thỏa thuận tốt nhất cho họ. Ông nói: "Tôi muốn làm rõ rằng chúng tôi không yêu cầu các công ty của chúng tôi phải mua dầu của Nga, mà chúng tôi yêu cầu các công ty của chúng tôi mua dầu từ nơi mà họ nghĩ là có lợi nhất. Bây giờ, điều đó phụ thuộc vào những gì thị trường cung cấp".

Vũ Hạo (Theo Nikkei Asia)

Fili.vn