Chiến lược "Mục tiêu Lạm phát Trung bình" của Fed: Chỉ trích nhiều nhưng có thể vẫn giữ nguyên cốt lõi sau đánh giá năm 2024

Chiến lược "mục tiêu lạm phát trung bình" (Average Inflation Targeting - AIT) của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dù bị chỉ trích rộng rãi nhưng có thể vẫn giữ nguyên các yếu tố cốt lõi sau đợt đánh giá chính sách năm nay. Nhìn từ góc độ dài hạn, khung chính sách này vẫn mang lại những kết quả tích cực nhất định, bất chấp các hoài nghi.

Thành quả hay thất bại?

Năm năm trước, Fed đã điều chỉnh mục tiêu lạm phát 2% thành trung bình 2% trong một khoảng thời gian không xác định. Mặc dù cách tiếp cận này hiện bị nhiều người coi là vụng về hoặc kém may mắn, nhưng xét về dài hạn, nó lại đạt được một số kết quả tích cực.

Cụ thể:

Lạm phát cốt lõi PCE trung bình 20 năm (chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân, thước đo ưa thích của Fed) đạt 2,1%, sát với mục tiêu, bất chấp biến động mạnh hậu đại dịch.

Tuy nhiên, trong 5 năm qua, lạm phát cốt lõi PCE trung bình lại đạt tới 3,5%, cao hơn nhiều so với mục tiêu 2%, cho thấy áp lực giá cả kéo dài.

Bài học lớn: Đánh giá thành công hay thất bại của chính sách chỉ qua kết quả quá khứ là thiếu sót. Đặc biệt, việc chỉ nhìn vào mức "trung bình" có thể che giấu những bất ổn ngắn hạn và bỏ qua tính linh hoạt cần thiết trước các cú sốc kinh tế.

Quan điểm của Chủ tịch Fed Powell

Ông nhấn mạnh rằng đợt đánh giá năm nay sẽ phản ánh những kinh nghiệm gần đây, đặc biệt là giai đoạn lạm phát cao từ năm 2021 đến nay.

Những điều cần làm và tránh – Góc nhìn từ Brookings Institute

Tại hội nghị do Viện nghiên cứu Brookings tổ chức mùa hè năm ngoái, các chuyên gia đã đưa ra danh sách 11 điểm cần và không nên làm. Một số khuyến nghị nổi bật:

Cân bằng lại giữa mục tiêu lạm phát và việc làm: Fed cần cụ thể hóa hơn mục tiêu việc làm, thay vì chỉ tập trung quá mức vào mục tiêu lạm phát.

Đánh giá lại vai trò của “trung bình” trong chính sách lạm phát: Không để khái niệm "trung bình" trở thành lý do trì hoãn hành động khi lạm phát tăng nóng.

Vì sao chính sách AIT bị chỉ trích?

Phản ứng chậm chạp: Chính sách AIT bị cho là nguyên nhân khiến Fed miễn cưỡng tăng lãi suất năm 2021, ngay cả khi lạm phát cốt lõi PCE đã vượt 5%.

Thiếu dự báo rủi ro: Fed tập trung quá nhiều vào nguy cơ lạm phát thấp, mà bỏ qua khả năng lạm phát vượt quá mục tiêu.

Kịch bản sau đợt đánh giá năm nay:

Theo các nhà kinh tế từ UBS, Fed có thể:

Đưa lạm phát và việc làm về thế cân bằng hơn, với sự tập trung nhiều hơn vào kỳ vọng lạm phát.

Giữ lại cốt lõi của khung AIT, nhưng sẽ nhấn mạnh hơn vào vai trò của kỳ vọng lạm phát thị trường.

Chủ tịch Powell cũng đã ám chỉ rằng Fed sẽ duy trì khung AIT, nhưng có thể linh hoạt hơn trong cách áp dụng.

Điều này có ý nghĩa gì đối với lãi suất và thị trường?

Nếu Fed tiếp tục theo đuổi khung AIT nhưng nghiêng về kiểm soát kỳ vọng lạm phát, thì:

Lãi suất chính sách có thể phải duy trì trên mức “trung lập” 3% - 3,5% trong thời gian dài, ngay cả khi lạm phát hạ về 2%.

Điều kiện nới lỏng sẽ chỉ đến nếu thị trường lao động suy yếu đáng kể.

Điều này đồng nghĩa với việc:

Lợi suất trái phiếu dài hạn có khả năng duy trì ở mức cao.

USD có thể tiếp tục hưởng lợi từ chính sách lãi suất cao kéo dài.

Chứng khoán sẽ gặp áp lực do chi phí vốn cao.

Kết luận:

Dù bị chỉ trích, chiến lược "mục tiêu lạm phát trung bình" có thể sẽ vẫn giữ được cốt lõi sau đợt đánh giá. Tuy nhiên, Fed sẽ phải nhấn mạnh hơn vào kỳ vọng lạm phát và tính linh hoạt khi đối phó với các cú sốc mới. Nhà đầu tư nên chuẩn bị cho khả năng chính sách tiền tệ thắt chặt kéo dài, ngay cả khi lạm phát đã giảm.