Sức mạnh của đồng USD và những áp lực toàn cầu: Khủng hoảng tiềm tàng trong thị trường tài chính
Đồng USD mạnh lên và tác động toàn cầu
Đợt tăng giá mới nhất của đồng USD, được thúc đẩy bởi chính sách tiền tệ "diều hâu" của Cục Dự trữ Liên bang (Fed), đang gây sức ép lớn lên các nền kinh tế mới nổi và thị trường tài chính toàn cầu. Đồng USD mạnh không chỉ làm giảm giá trị tiền tệ của nhiều quốc gia mà còn buộc các ngân hàng trung ương trên thế giới phải bán dự trữ USD để hỗ trợ đồng nội tệ.
Nguyên nhân dẫn đến đợt tăng giá mới của USD
Chính sách tiền tệ của Fed:
Fed duy trì lãi suất chính sách ở mức cao 4.38%, và phát tín hiệu rằng sẽ không giảm xuống dưới 4% trong chu kỳ hiện tại.
Kỳ vọng lạm phát cao và lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tiếp tục tăng đã thu hút dòng vốn nước ngoài.
Tâm lý "nơi trú ẩn an toàn":
Các mối đe dọa thương mại từ chính quyền Donald Trump và bất ổn địa chính trị khiến USD trở thành lựa chọn an toàn hơn.
Hệ quả đối với các nền kinh tế mới nổi
Bán tháo dự trữ USD:
Các ngân hàng trung ương của Brazil, Hàn Quốc, Ấn Độ, và Trung Quốc phải bán mạnh USD để hỗ trợ đồng nội tệ, với tổng lượng bán lên đến hàng chục tỷ USD trong thời gian ngắn.
Ví dụ:
Brazil bán hơn 13.75 tỷ USD trong tuần qua để hỗ trợ đồng Real, đồng thời tăng lãi suất thêm 100 điểm cơ bản.
Trung Quốc bị nghi ngờ bán USD để hỗ trợ đồng Nhân dân tệ, vốn đã giảm xuống mức thấp nhất trong năm 2024.
Khủng hoảng tiền tệ và áp lực lạm phát:
Đồng Real của Brazil mất hơn 20% giá trị từ đầu năm.
Đồng Won của Hàn Quốc chạm mức thấp nhất trong 15 năm.
Đồng Rupee của Ấn Độ và Rupiah của Indonesia đều chịu áp lực giảm giá mạnh.
Dòng vốn chảy ra:
Theo JPMorgan, dòng vốn rút khỏi các nền kinh tế mới nổi (không bao gồm Trung Quốc) đạt 33 tỷ USD chỉ trong tháng 10.
Tổng dòng vốn rút ra bao gồm Trung Quốc lên đến 105 tỷ USD, mức cao nhất kể từ giữa năm 2022.
Hệ quả đối với thị trường tài chính Hoa Kỳ
Lợi suất trái phiếu tăng cao:
Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm tăng mạnh, khiến việc vay nợ trở nên đắt đỏ hơn cho cả doanh nghiệp và chính phủ Mỹ.
Áp lực nợ công:
Nợ công của Mỹ hiện đạt mức 58.52 nghìn tỷ USD, trong đó 1.5 nghìn tỷ USD do các quốc gia như Trung Quốc, Brazil, và Ấn Độ nắm giữ dưới dạng trái phiếu kho bạc.
Việc các quốc gia này bán trái phiếu kho bạc để bảo vệ đồng nội tệ có thể làm tăng áp lực lên lợi suất trái phiếu và kéo theo chi phí tài chính lớn hơn cho Mỹ.
Rủi ro đảo ngược dòng vốn đầu tư:
Với vị thế đầu tư quốc tế ròng (NIIP) của Mỹ thâm hụt 22.5 nghìn tỷ USD (tương đương 77% GDP), sự đảo ngược dòng vốn đầu tư từ các quốc gia khác có thể gây ra những biến động nghiêm trọng trên thị trường tài chính.
Những rủi ro tiềm tàng trong tương lai
Khủng hoảng trên thị trường chứng khoán Mỹ:
Giá cổ phiếu Phố Wall cao ngất ngưởng hiện nay có thể không duy trì được nếu lợi suất trái phiếu tiếp tục tăng, gây ra rủi ro bán tháo trên diện rộng.
Tăng trưởng toàn cầu chậm lại:
Đồng USD mạnh hơn làm giảm khả năng cạnh tranh của các nền kinh tế mới nổi và gây áp lực lên cán cân thương mại toàn cầu.
Nguy cơ vòng xoáy tài chính:
Việc bán tháo trái phiếu kho bạc Mỹ từ các ngân hàng trung ương có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thâm hụt ngân sách và khiến USD tiếp tục mạnh lên, dẫn đến vòng xoáy không bền vững.
Kết luận
Sự tăng giá của đồng USD không chỉ là biểu hiện của sức mạnh kinh tế Mỹ mà còn là nguồn cơn gây bất ổn cho nhiều nền kinh tế khác. Các ngân hàng trung ương trên thế giới đang phải đối mặt với một bài toán khó: vừa phải bảo vệ đồng nội tệ, vừa tránh gây thêm áp lực lên thị trường tài chính toàn cầu. Trong bối cảnh đó, triển vọng cho năm 2025 vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro lớn, từ khủng hoảng nợ công, áp lực dòng vốn rút ra, đến nguy cơ bất ổn trong hệ thống tài chính toàn cầu.