xAI của Elon Musk được cấp phép sử dụng tua-bin khí tại Memphis để vận hành siêu máy tính Grok bất chấp phản đối và kiện tụng môi trường

Công ty trí tuệ nhân tạo xAI của Elon Musk đã chính thức được cấp phép triển khai hệ thống tua-bin đốt khí tự nhiên để cung cấp năng lượng cho siêu máy tính Grok tại Memphis, Tennessee – động thái cho thấy tham vọng mở rộng nhanh chóng của Musk trong lĩnh vực AI bất chấp các tranh cãi pháp lý và môi trường. Giấy phép được Sở Y tế Quận Shelby phê duyệt ngày 2/7, cho phép xAI vận hành tối đa 15 tua-bin tại cơ sở, song kèm theo các ràng buộc nghiêm ngặt về kiểm soát phát thải, kiểm định định kỳ và mức phạt lên tới 10.000 USD mỗi ngày nếu vi phạm.

Quyết định được đưa ra sau nhiều tháng điều trần công khai và phản đối gay gắt từ cộng đồng địa phương. Người dân sống gần trung tâm dữ liệu Colossus – nơi đặt siêu máy tính Grok – cho biết chất lượng không khí giảm sút rõ rệt kể từ khi xAI vận hành các tua-bin, với mùi hôi thối khiến họ gần như không thể mở cửa sổ hay tập thể dục ngoài trời. Theo thông số kỹ thuật do Solaris Energy Infrastructure (SEI) – đối tác cung cấp tua-bin của xAI – công bố, các thiết bị này thải ra các hợp chất độc hại như oxit nitơ và formaldehyde, có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe hô hấp.

Đáng chú ý, Trung tâm Luật Môi trường miền Nam và NAACP đã đệ đơn kiện xAI, cáo buộc công ty vi phạm Đạo luật Không khí Sạch, với bằng chứng từ ảnh vệ tinh cho thấy có tới 24 tua-bin tại hiện trường – vượt xa mức cho phép. Trước đó, các tổ chức này từng ghi nhận 35 tua-bin được lắp đặt, trong đó hơn 15 tua-bin hoạt động cùng lúc.

Trong thông cáo gửi CNBC, xAI cho biết hệ thống phát điện tại chỗ sẽ được trang bị công nghệ kiểm soát khí thải tiên tiến, giúp cơ sở này trở thành một trong những trung tâm dữ liệu “sạch nhất” tại Mỹ. Bên cạnh đó, xAI tiết lộ kế hoạch mở rộng quy mô với một trung tâm dữ liệu thậm chí lớn hơn gần Colossus, tiếp tục hợp tác cùng SEI. Công ty vừa huy động thành công 10 tỷ USD vốn cổ phần và nợ – theo Morgan Stanley, đơn vị dẫn đầu một phần đợt tài trợ.

Được thành lập nhằm cạnh tranh với các ông lớn như Google Gemini và ChatGPT của OpenAI, xAI đang đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng tính toán cho chatbot Grok – hiện đã được tích hợp trên nền tảng X. Việc triển khai hệ thống tua-bin cho phép xAI đảm bảo nguồn điện ổn định, độc lập khỏi lưới điện công cộng – yếu tố then chốt để vận hành các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) quy mô cao.

Ngoài ra, các công ty khác trong hệ sinh thái Musk cũng đang được hưởng lợi từ đà mở rộng của xAI. Tesla đã bán cho xAI lượng lớn sản phẩm Megapack – hệ thống lưu trữ năng lượng bằng pin quy mô công nghiệp – với tổng trị giá khoảng 191 triệu USD trong năm 2024 và thêm 36,8 triệu USD trong hai tháng đầu năm 2025, theo hồ sơ tài chính mới nhất.

Hiện tại, Elon Musk khẳng định ông không có kế hoạch sáp nhập Tesla và xAI, song mối liên kết giữa các công ty trong đế chế công nghệ của ông đang trở nên ngày càng chặt chẽ hơn bao giờ hết.