USD đối mặt nguy cơ suy yếu kéo dài khi xu hướng phi đô la hóa lan rộng

Trong dài hạn, đồng USD được dự báo sẽ chịu áp lực giảm giá khi quá trình phi đô la hóa toàn cầu gia tăng tốc độ. Nhiều nền kinh tế đang chủ động tái cấu trúc chuỗi cung ứng, giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ và đa dạng hóa đối tác thương mại. Bối cảnh này càng trở nên bất ổn sau khi ngày 1/8, Tổng thống Donald Trump kích hoạt toàn bộ mức thuế đáp trả đã công bố từ tháng 4/2025. Hầu hết các quốc gia châu Á hiện giữ mức thuế 20% hoặc thấp hơn, song theo ông Heng Koon How – Giám đốc Chiến lược Thị trường tại UOB (Singapore) – khả năng duy trì các mức thuế này trong tương lai vẫn chưa chắc chắn.

Sự thiếu ổn định này, cộng thêm rủi ro tăng trưởng kinh tế Mỹ và toàn cầu chững lại trong nửa cuối năm, có thể khiến đường cong lợi suất Mỹ tiếp tục dốc hơn, gây áp lực xuống giá USD. Về lâu dài, xu hướng chuyển hướng thương mại ra khỏi Mỹ sẽ làm giảm nhu cầu sử dụng đồng bạc xanh trong thanh toán quốc tế, kéo theo sự sụt giảm giá trị. Dù Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick khẳng định mức thuế sau 1/8 đã “chốt”, ông Heng dự báo đàm phán thương mại sẽ vẫn kéo dài, đặc biệt là với Trung Quốc – nơi hai bên mới gia hạn thêm 90 ngày để xử lý các vấn đề nhạy cảm như quyền tiếp cận AI, công nghệ bán dẫn và xuất khẩu đất hiếm.

Theo Viện Peterson, nếu cộng cả thuế từ hai chính quyền Trump và Biden, hàng hóa Trung Quốc xuất sang Mỹ phải chịu mức thuế trung bình 54,9%, trong khi hàng Mỹ xuất sang Trung Quốc chịu 32,6% – mức đủ lớn để tạo áp lực lên tăng trưởng. Các cuộc đàm phán với những đối tác thương mại lớn khác như Ấn Độ, Canada, Brazil cũng rơi vào bế tắc do căng thẳng địa chính trị. Một số thỏa thuận đã ký kèm cam kết đầu tư hàng trăm tỷ USD vào Mỹ – như 350 tỷ USD từ Hàn Quốc, 550 tỷ USD từ Nhật Bản và 600 tỷ USD từ EU – nhưng đang đối mặt phản đối trong nước, khiến khả năng triển khai còn bỏ ngỏ. Thêm vào đó, cách áp thuế với từng nhóm hàng, từ thuế “Mục 232” đối với ô tô, chip, dược phẩm, đến thuế “trung chuyển”, vẫn thiếu rõ ràng.

Nửa đầu năm 2025, kinh tế toàn cầu ghi nhận tăng trưởng tích cực với Singapore tăng GDP 4,2%, Đài Loan gần 8%, Trung Quốc duy trì sức chống chịu, khiến IMF nâng dự báo tăng trưởng các thị trường mới nổi lên 4,1%. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cảnh báo đây là kết quả của các yếu tố trước đây, và tác động tiêu cực từ thuế cao sẽ rõ nét hơn trong giai đoạn cuối năm. Chỉ số PMI sản xuất Trung Quốc tháng 7 giảm xuống 49,3 điểm, báo hiệu sự suy yếu, trong khi Mỹ tăng trưởng 3% trong quý II nhưng giới phân tích lo ngại đà này khó duy trì khi thuế mới đẩy chi phí tiêu dùng tăng, kìm hãm nhu cầu. Chủ tịch Fed Jerome Powell cũng thừa nhận áp lực sẽ lớn hơn khi các mức thuế sau 1/8 có hiệu lực.

UOB dự báo Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong cuộc họp tháng 9, sau khi thị trường lao động suy yếu rõ rệt – số việc làm mới trung bình ba tháng chỉ còn 35.000. Việc lãi suất ngắn hạn giảm, trong khi lãi suất dài hạn neo cao do lo ngại nợ công, có thể khiến đường cong lợi suất tiếp tục dốc hơn, gia tăng áp lực giảm giá đối với USD. Ngoài các yếu tố ngắn hạn, thay đổi cấu trúc do thuế thương mại cao sẽ thúc đẩy xu hướng phi đô la hóa, giảm tích trữ USD và trái phiếu Mỹ. Một số đồng tiền châu Á đã mạnh lên, như đô la Singapore áp sát mức 1,3 SGD/USD, trong khi Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) nhiều khả năng sẽ trì hoãn nới lỏng chính sách đến ít nhất tháng 10/2025 hoặc tháng 1/2026.

Chỉ số USD Index đã giảm xuống dưới 100, UOB dự báo sẽ về 97 vào cuối năm và tiếp tục xuống 95 vào giữa năm sau. Ngược lại, vàng – tài sản trú ẩn an toàn truyền thống – có thể hưởng lợi từ làn sóng suy yếu của USD, với giá được dự báo đạt 3.700 USD/ounce vào giữa năm 2026.