Trump trở lại Trung Đông: Tham vọng dầu mỏ, thương mại và vũ khí hạt nhân định hình lại cục diện địa chính trị vùng Vịnh — Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sẽ đặt chân tới khu vực Vịnh Ba Tư vào ngày 13 tháng 5 trong một chuyến công du đầy tham vọng với các điểm dừng chân tại Ả Rập Xê Út, Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, đánh dấu một bước đi chiến lược quan trọng nhằm củng cố ảnh hưởng của Mỹ trong một khu vực đầy biến động về địa chính trị, năng lượng và an ninh. Chuyến đi diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Israel và Hamas leo thang, các cuộc đàm phán hạt nhân với Iran rơi vào bế tắc, và cuộc chiến Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn – tất cả tạo nên một bức tranh khu vực mà bất kỳ động thái nào của Mỹ cũng sẽ có ảnh hưởng sâu rộng. Trọng tâm của chương trình nghị sự bao gồm các thỏa thuận về dầu mỏ, thương mại song phương, đầu tư công nghệ cao – đặc biệt là xuất khẩu chất bán dẫn tiên tiến và hợp tác phát triển trí tuệ nhân tạo – cũng như những bước đi tiềm năng trong chương trình hạt nhân dân sự với các quốc gia vùng Vịnh. Trump được kỳ vọng sẽ công bố một loạt biện pháp thương mại mới, bao gồm cả việc bãi bỏ các mức thuế đối với nhôm và thép, điều có thể mang lại lợi ích kinh tế rõ rệt cho các nước xuất khẩu kim loại trong khu vực, đồng thời tăng cường cơ hội hợp tác thương mại cho các công ty Mỹ đang tìm kiếm thị trường mới. Song song đó, các tập đoàn lớn như BlackRock, Palantir, Citigroup và Qualcomm cũng đang đổ về Riyadh để tham dự Diễn đàn đầu tư Mỹ - Saudi, phản ánh sự quan tâm ngày càng lớn của giới tài chính và công nghệ Mỹ đối với khu vực này. Trong lĩnh vực công nghệ cao, UAE và Ả Rập Saudi đã công bố nhiều khoản đầu tư đáng kể vào hạ tầng AI và điện toán lượng tử, với mục tiêu trở thành trung tâm đổi mới toàn cầu, và Trump dự kiến sẽ nới lỏng các quy định kiểm soát xuất khẩu chip AI của Mỹ nhằm thúc đẩy dòng chảy công nghệ giữa hai bên. Tuy nhiên, không kém phần nhạy cảm là chủ đề hạt nhân: trong khi chính quyền Trump tiếp tục gây áp lực với Iran về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của nước này, thì đồng thời Riyadh cũng đang đàm phán để xây dựng chương trình hạt nhân dân sự của riêng mình với sự hỗ trợ từ Washington – một động thái từng bị điều kiện hóa bởi việc Saudi Arabia bình thường hóa quan hệ với Israel. Về mặt chính trị, Trump được kỳ vọng sẽ đóng vai trò trung gian trong các cuộc đàm phán ngừng bắn giữa Israel và Hamas, giữa lúc chiến sự tại Gaza diễn biến phức tạp và số phận của các con tin vẫn chưa được định đoạt. Một yếu tố gây tranh cãi là đề xuất của chính quyền Trump về việc đổi tên "Vịnh Ba Tư" thành "Vịnh Ả Rập", điều có thể được các nước Ả Rập hoan nghênh nhưng sẽ làm gia tăng căng thẳng với Iran. Trong lĩnh vực năng lượng, giá dầu thấp khiến ngân sách của Saudi Arabia chịu áp lực, buộc nước này phải tìm kiếm thêm sự hỗ trợ tài chính và đầu tư từ Mỹ – đặc biệt trong bối cảnh Riyadh cam kết đầu tư 600 tỷ đô la vào Hoa Kỳ như một phần trong chiến lược hợp tác hai bên. Bên cạnh đó, những lời chỉ trích về xung đột lợi ích cũng xuất hiện khi các dự án kinh doanh của gia đình Trump tại vùng Vịnh được cho là có thể ảnh hưởng đến tính khách quan trong các thỏa thuận. Dù vậy, các đồng minh vùng Vịnh vẫn tỏ ra ủng hộ, xem chuyến thăm này như một cơ hội để đàm phán các thỏa thuận có lợi trong dài hạn, đặc biệt khi Washington có dấu hiệu muốn tái khẳng định vai trò lãnh đạo toàn cầu của mình thông qua sức mạnh thương mại, công nghệ và năng lượng. Trong bối cảnh các thế lực lớn như Trung Quốc và Nga cũng đang gia tăng hiện diện trong khu vực, chuyến công du lần này không chỉ là hành động ngoại giao đơn thuần mà còn là một cuộc cờ chiến lược nhằm giữ vững ảnh hưởng của Mỹ tại một trong những vùng đất nhạy cảm và có giá trị nhất thế giới.