Trung Quốc áp thuế chống bán phá giá lên tới 74,9% đối với nhựa kỹ thuật từ Mỹ, EU, Nhật Bản và Đài Loan – Căng thẳng thương mại toàn cầu có nguy cơ leo thang

Ngày 18/5, Bộ Thương mại Trung Quốc chính thức công bố quyết định áp dụng thuế chống bán phá giá cao ngất ngưởng – lên tới 74,9% đối với sản phẩm copolymer POM (polyoxymethylene) nhập khẩu từ Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu, Nhật Bản và Đài Loan. Đây là một loại nhựa kỹ thuật có độ bền cao, thường được sử dụng thay thế cho các kim loại như đồng và kẽm trong nhiều lĩnh vực công nghiệp, bao gồm chế tạo phụ tùng ô tô, thiết bị điện tử và dụng cụ y tế.

Quyết định được đưa ra sau khi Trung Quốc hoàn tất cuộc điều tra chống bán phá giá kéo dài gần một năm, được khởi xướng từ tháng 5/2024 – thời điểm Hoa Kỳ đột ngột tăng thuế nhập khẩu mạnh tay đối với hàng hóa Trung Quốc, bao gồm xe điện, chip bán dẫn và nhiều mặt hàng công nghệ cao.

Theo kết quả điều tra, Bộ Thương mại Trung Quốc kết luận rằng các sản phẩm copolymer POM từ các khu vực trên đã bị bán phá giá vào thị trường Trung Quốc, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành công nghiệp nội địa. Trước đó, từ tháng 1/2025, Trung Quốc đã áp dụng biện pháp tạm thời dưới hình thức ký quỹ chống bán phá giá, chuẩn bị cho quyết định thuế quan chính thức vừa được công bố.

Chi tiết mức thuế cụ thể như sau:

Hoa Kỳ chịu mức thuế cao nhất là 74,9%, phản ánh mức độ thiệt hại đáng kể mà Trung Quốc đánh giá từ hàng hóa Mỹ;

Liên minh châu Âu (EU) chịu thuế 34,5% đối với các sản phẩm cùng loại;

Nhật Bản bị áp mức thuế 35,5%, tuy nhiên Asahi Kasei Corp – một trong những nhà sản xuất lớn nhất Nhật Bản – chỉ phải chịu 24,5% do được xác định có mức độ bán phá giá thấp hơn;

Đài Loan bị áp thuế chung là 32,6%, tuy nhiên hai tập đoàn lớn là Formosa Plastics và Polyplastics Đài Loan được hưởng mức thuế thấp đặc biệt là 4% và 3,8% tương ứng, phản ánh sự khác biệt trong biên độ phá giá và mức độ hợp tác trong điều tra.

Động thái của Trung Quốc được đánh giá là biện pháp phòng vệ thương mại quyết liệt trong bối cảnh nền kinh tế nước này đang tìm cách tăng cường bảo vệ ngành sản xuất trong nước trước các áp lực từ bên ngoài. Việc áp thuế cao cũng là tín hiệu rõ ràng rằng Bắc Kinh không ngần ngại sử dụng công cụ thương mại để đáp trả, đặc biệt khi căng thẳng với Mỹ và phương Tây đang gia tăng nhanh chóng.

Đáng chú ý, quyết định này được công bố chỉ vài ngày sau khi Mỹ và Trung Quốc cùng tuyên bố hoãn áp thuế bổ sung trong 90 ngày, trong một nỗ lực tái lập đối thoại thương mại. Báo Hoàn cầu Thời báo, cơ quan ngôn luận chính thức của Bắc Kinh, đã đề xuất rằng thỏa thuận đình chiến nên được gia hạn, nhưng hành động mới này lại cho thấy xu hướng “ngầm đối đầu” trong chính sách thương mại giữa các cường quốc vẫn chưa thực sự hạ nhiệt.

Không chỉ ảnh hưởng tới mối quan hệ song phương, động thái của Trung Quốc còn làm dấy lên lo ngại trong cộng đồng quốc tế. Trong tuyên bố sau Hội nghị APEC tại Hàn Quốc, Nhóm Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương đã cảnh báo về những “thách thức mang tính hệ thống” mà cơ chế thương mại toàn cầu đang phải đối mặt, kêu gọi các nước thành viên tránh leo thang căng thẳng bằng các biện pháp đơn phương.

Tác động tiềm tàng đối với Việt Nam:

Mặc dù Việt Nam không nằm trong danh sách bị áp thuế lần này, nhưng các doanh nghiệp trong nước có thể gián tiếp chịu ảnh hưởng do sự biến động trong chuỗi cung ứng nguyên liệu nhựa kỹ thuật toàn cầu. Giá POM trên thị trường quốc tế có thể tăng do nguồn cung bị siết lại từ các nhà xuất khẩu lớn, trong khi nhu cầu tại Trung Quốc – thị trường nhập khẩu hàng đầu – sẽ có sự thay đổi về cơ cấu nhập khẩu. Đây là thời điểm để các nhà sản xuất Việt Nam xem xét cơ hội tăng thị phần tại thị trường Trung Quốc nếu đáp ứng được tiêu chuẩn và giá cả cạnh tranh.