English en Chinese zh Thai th Indonesian id Malay ms Khmer km Burmese my Tiếng Việt vi

Tin Thị Trường

Trung Quốc siết đất hiếm, ngành quốc phòng toàn cầu đối mặt nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng

Ngành công nghiệp ô tô chịu ảnh hưởng đặc biệt nặng nề bởi lệnh hạn chế xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc, nhưng các nhà phân tích cảnh báo các tập đoàn quốc phòng phương Tây cũng dễ bị tổn thương.

Ngành công nghiệp ô tô và robot đã chịu ảnh hưởng nặng nề từ lệnh hạn chế xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc trong những tuần gần đây, tuy nhiên các nhà phân tích cảnh báo rằng các tập đoàn quốc phòng lớn của phương Tây cũng đang dần cảm nhận rõ mức độ tác động, đặc biệt trong bối cảnh các nguyên tố đất hiếm đóng vai trò then chốt trong các hệ thống vũ khí công nghệ cao; trong khi đó, các quan chức cấp cao từ Mỹ và Trung Quốc tiếp tục ngày đàm phán thứ hai tại London nhằm tìm cách hạ nhiệt căng thẳng xoay quanh chuỗi cung ứng khoáng sản chiến lược và công nghệ tiên tiến, với hy vọng đạt được bước đột phá trong vấn đề đất hiếm, khi Nhà Trắng phát đi tín hiệu sẵn sàng nới lỏng kiểm soát xuất khẩu chip nếu Trung Quốc gia tăng cung ứng đất hiếm – yếu tố được kỳ vọng sẽ làm dịu lo ngại trên thị trường và khôi phục dòng chảy thương mại; lệnh hạn chế của Bộ Thương mại Trung Quốc được ban hành từ đầu tháng 4 yêu cầu các doanh nghiệp phải xin giấy phép xuất khẩu đối với một số nguyên tố đất hiếm và nam châm chuyên dụng – những vật liệu được sử dụng rộng rãi trong ngành quốc phòng và chế tạo máy móc tự động – như một biện pháp trả đũa việc chính quyền Tổng thống Trump tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc; theo ông Kevin Hassett, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ, một thỏa thuận đất hiếm có thể đạt được nhanh chóng nếu hai bên thống nhất quan điểm, và khi đó các biện pháp kiểm soát của Mỹ có thể được dỡ bỏ hoàn toàn để mở đường cho hoạt động xuất khẩu quy mô lớn của Trung Quốc; hiện tại, Trung Quốc chiếm khoảng 60% sản lượng và gần 90% năng lực chế biến đất hiếm toàn cầu – một vị thế gần như tuyệt đối khiến phương Tây đối mặt với rủi ro nghiêm trọng trong trường hợp gián đoạn chuỗi cung ứng; các chuyên gia như William Bain từ Phòng Thương mại Anh và Gracelin Baskaran từ CSIS cảnh báo rằng nếu không tiếp cận được các khoáng chất chiến lược như samarium – vật liệu không thể thiếu trong sản xuất chiến đấu cơ F-35 – thì an ninh quốc phòng Mỹ và các đồng minh có thể bị tổn hại nghiêm trọng; trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu các tập đoàn quốc phòng lớn như Renk (Đức), Saab (Thụy Điển) và Rheinmetall đã giảm mạnh từ 3,5% đến gần 8% trước thềm đàm phán, phản ánh tâm lý lo ngại về khả năng tiếp cận nguyên liệu đầu vào quan trọng; trong khi đó, Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố thiết lập “kênh xanh” cho phép các doanh nghiệp châu Âu và Mỹ đủ điều kiện được cấp giấy phép xuất khẩu nhanh hơn, và các hãng lớn như GM, Ford và Stellantis đã bắt đầu được phê duyệt; tuy nhiên, Trung Quốc vẫn duy trì hạn chế xuất khẩu với bảy nguyên tố đất hiếm sử dụng kép, trong đó nhiều công ty mục tiêu thuộc lĩnh vực quốc phòng Mỹ đang nằm trong diện chịu ảnh hưởng; theo Baskaran, để giảm phụ thuộc, Mỹ, EU và Úc cần phối hợp các chính sách hỗ trợ phía cung như trợ cấp sản xuất, tín dụng thuế, và về phía cầu, cần khuyến khích mua khoáng sản từ các quốc gia đồng minh, tương tự các điều khoản trong Đạo luật Giảm Lạm Phát của Mỹ; bà cũng lưu ý rằng nếu giá oxit PrNd – nguyên liệu sản xuất nam châm vĩnh cửu – vẫn dưới 60 USD/kg đến năm 2030, gần một nửa nguồn cung phi Trung Quốc sẽ không thể duy trì hoạt động do thiếu hiệu quả tài chính, khiến thế độc quyền của Trung Quốc càng được củng cố.