Masayoshi Son, nhà sáng lập kiêm CEO của SoftBank, đang thực hiện canh bạc táo bạo nhất trong sự nghiệp khi đặt tương lai của tập đoàn Nhật Bản vào trí tuệ nhân tạo với mục tiêu đưa SoftBank trở thành trung tâm của một cuộc cách mạng công nghệ toàn cầu. Ông tin rằng siêu trí tuệ nhân tạo (ASI) – hệ thống AI thông minh hơn con người gấp 10.000 lần – sẽ xuất hiện trong vòng 10 năm tới, một tuyên bố gây chú ý nhưng không bất ngờ với một doanh nhân từng biến khoản đầu tư 20 triệu USD vào Alibaba năm 2000 thành hàng chục tỷ USD cho SoftBank. Hiện tại, Son đang theo đuổi hàng loạt thương vụ AI lớn, từ việc mua lại Arm năm 2016 với giá 32 tỷ USD – hiện được định giá hơn 145 tỷ USD – cho tới kế hoạch thâu tóm Ampere Computing trị giá 6,5 tỷ USD. SoftBank cũng dự kiến rót khoảng 4,8 nghìn tỷ yên (32,7 tỷ USD) vào OpenAI và đầu tư vào nhiều công ty AI khác trải dài từ thiết kế chip, phần mềm, hạ tầng đám mây đến robot và ứng dụng cuối. Tầm nhìn AI của Son đã manh nha từ lâu, khi năm 2010 ông nói về “máy tính não” và tiềm năng của robot, ra mắt Pepper – robot hình người đọc được cảm xúc – vào năm 2014 dù dự án này thất bại và bị ngừng sản xuất năm 2020. Các khoản đầu tư sau đó của SoftBank, từ Uber, Didi đến các công ty xe tự lái như Wayve, đều phản ánh niềm tin của Son rằng AI sẽ thay đổi cách thế giới vận hành. Tuy nhiên, thời điểm không phải lúc nào cũng ủng hộ ông; sau khi Quỹ Vision Fund chịu khoản lỗ kỷ lục năm 2022, SoftBank buộc phải chuyển sang thế phòng thủ, giảm mạnh đầu tư – đúng lúc ChatGPT ra mắt và làn sóng AI bùng nổ. Dù vậy, danh mục của Vision Fund hiện vẫn tràn ngập các công ty AI và SoftBank tin rằng thị trường AI mới chỉ ở giai đoạn đầu. Cạnh tranh trong lĩnh vực này đang gay gắt khi Mỹ và Trung Quốc đua nhau phát triển AI thế hệ mới hướng tới trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI), và sự xuất hiện của DeepSeek với mô hình AI chi phí thấp đã gây chấn động thị trường, cho thấy những bất ngờ công nghệ có thể đảo ngược thế cân bằng. Với Son, rủi ro là một phần tất yếu của chiến lược; ông muốn xây dựng SoftBank với “DNA tồn tại 300 năm”, sẵn sàng chấp nhận sai lầm để nắm bắt cơ hội công nghệ lớn nhất thế kỷ, và như một cựu lãnh đạo Vision Fund nhận định: “Ông ấy muốn chắc chắn mình là người thật sự tham gia vào AI – và biến điều đó thành hiện thực”.