BofA: Đồng Yên chưa phản ánh rủi ro bầu cử Thượng viện Nhật Bản, USD/JPY tăng nhẹ trước thềm chính biến

Chiến dịch vận động tranh cử cho cuộc bầu cử Thượng viện Nhật Bản, dự kiến tổ chức vào ngày 20 tháng 7, đã chính thức khởi động vào ngày thứ Năm. Trong bối cảnh này, các chuyên gia tại Bank of America Securities cảnh báo rằng đồng Yên Nhật vẫn chưa phản ánh đầy đủ rủi ro chính trị tiềm ẩn. Tính đến 08:00 ET (12:00 GMT), cặp tỷ giá USD/JPY ghi nhận tăng nhẹ 0,1% lên 143,84 Yên, song vẫn giảm khoảng 8,5% kể từ đầu năm đến nay. Trong một lưu ý phát hành ngày 3 tháng 7, các nhà phân tích tại BofA cho rằng rủi ro chính trị từ cuộc bầu cử Thượng viện có thể khiến đồng Yên suy yếu nếu liên minh cầm quyền thất thế, kéo theo mức độ biến động gia tăng trên thị trường ngoại hối.

Theo BofA, việc các đảng đối lập tại Nhật Bản còn phân hóa và thiếu sự phối hợp rõ ràng là lý do thị trường vẫn chưa định giá đáng kể cho rủi ro bầu cử lần này. Trong khi sự chú ý của thị trường đang dồn về các quyết định thuế quan của Hoa Kỳ và các chỉ số kinh tế quan trọng, thì yếu tố chính trị tại Nhật Bản có thể bắt đầu được thị trường quan tâm trong những ngày tới, đặc biệt nếu các dự đoán bầu cử sơ bộ do truyền thông công bố – có thể sớm nhất vào cuối tuần này – cho thấy bất lợi cho chính phủ đương nhiệm.

Ngân hàng Bank of America cũng chỉ ra hai yếu tố quan trọng có thể ảnh hưởng mạnh đến đồng Yên trong thời gian tới. Thứ nhất là tiến trình đàm phán thương mại giữa Hoa Kỳ và Nhật Bản đang bị đình trệ. Tổng thống Donald Trump hôm 1 tháng 7 đã tỏ ra nghi ngờ về khả năng đạt được thỏa thuận thương mại với Tokyo trước thời hạn ngày 9 tháng 7, đồng thời cảnh báo rằng Nhật Bản có thể phải đối mặt với mức thuế quan “30%, 35% hoặc bất kỳ mức nào” do Hoa Kỳ đơn phương áp đặt. Theo BofA, trong khi một đợt tăng thuế quy mô lớn của Hoa Kỳ có thể gây sức ép lên đồng USD, thì một đợt áp thuế chọn lọc chỉ nhằm vào Nhật Bản – trong khi giữ nguyên với châu Âu – sẽ gây bất lợi trực tiếp cho đồng Yên, đồng thời làm xói mòn sự ủng hộ dành cho Thủ tướng Ishiba trước cuộc bầu cử.

Thứ hai, trong bối cảnh phe đối lập còn thiếu gắn kết, tỷ lệ tín nhiệm dành cho nội các Ishiba vẫn duy trì ở mức thấp. Tuy nhiên, có dấu hiệu cho thấy các đảng đối lập đang có bước tiến nhất định trong việc phối hợp tranh cử: theo Nikkei Shimbun, tính đến ngày 30 tháng 6, đã có 16 trong tổng số 32 khu vực bầu cử đơn thành viên có nhiều ứng viên từ các đảng đối lập lớn – giảm nhẹ so với 18 khu vực vào ngày 20 tháng 6 – cho thấy tiến trình hợp tác dù chậm nhưng đang hình thành.

Bên cạnh đó, sự xuất hiện của đảng Sansei-to – một đảng mới theo đường lối bảo thủ – cũng đang tạo nên yếu tố bất định. Trong cuộc bầu cử thành phố Tokyo vào tháng 6, ba trong số bốn ứng viên của đảng này đã đắc cử, qua đó nâng cao mức độ hiện diện chính trị. Với kế hoạch đưa ứng viên tranh cử tại mọi khu vực bầu cử trong cuộc đua Thượng viện sắp tới, Sansei-to có thể làm phân tán phiếu bầu của phe đối lập, nhưng đồng thời cũng gây ảnh hưởng đến đảng Dân chủ Tự do (LDP) do sự trùng lặp về nền tảng tư tưởng bảo thủ.

Nếu liên minh LDP và Komeito mất đa số tại Thượng viện, nguy cơ nội bộ LDP kêu gọi thay đổi lãnh đạo sẽ gia tăng. Một cuộc đua giành vị trí Thủ tướng mới có thể kéo theo thay đổi trong định hướng chính sách vĩ mô, đặc biệt trong bối cảnh LDP không chiếm đa số tại Hạ viện, qua đó buộc phải đàm phán liên minh với các đảng khác – vốn đang kêu gọi gia tăng chi tiêu công ở nhiều mức độ khác nhau. Điều này có thể làm gia tăng rủi ro tài khóa, tạo áp lực thêm cho đồng Yên.

Trong kịch bản ngược lại, nếu liên minh cầm quyền bảo vệ thành công đa số ghế tại Thượng viện, Thủ tướng Ishiba gần như chắc chắn sẽ tiếp tục nắm quyền, mang lại sự ổn định tương đối về mặt chính sách. Tuy nhiên, với những rủi ro nêu trên, thị trường ngoại hối sẽ cần theo dõi sát các tín hiệu từ chiến dịch tranh cử cũng như báo cáo dự đoán bầu cử trong tuần tới để định giá lại rủi ro chính trị tại Nhật Bản.